ડાયાબિટીસ બે પ્રકારની હોય છે. ટાઈપ-૧ ડાયાબિટીસ અને ટાઈપ-૨ ડાયાબિટીસ. ટાઈપ-૧ ડાયાબિટીસ સુગર ની બિમારીની તે સ્થિતિને કહે છે. જેમાં રોગીને આ રોગ વારસામાં મળેલ હોય. એટલે કે તેની જૂની પેઢીમાં કોઈને આ રોગ હોય છે અને તે આનુવંશિક રૂપે તેનામાં ટ્રાન્સફર થયો હોય. તેમજ ટાઈપ-૨ ડાયાબિટીસ સુગરની બીમારીનું તે રૂપ છે જે આપણી ખરાબ જીવન શૈલીના કારણે આપણને પોતાની ઝપેટમાં લઇ લે છે.
આરોગ્ય નિષ્ણાંતો શું કહેવું છે કે લીલા કઠોળ આપણા શરીરને ઘણી રીતે પોષણ આપે છે. સૌથી પહેલો લાભ તો એ છે કે જે લોકો પોતાના ડાયટમાં નિયમિત રૂપથી લીલા કઠોળનું સેવન કરે છે. તેમને ક્યારેય પણ કબજીયાતની સમસ્યા નો સામનો કરવો પડતો નથી. કારણ કે કઠોળ આપણા શરીરને ભરપૂર માત્રામાં ફાઇબર આપે છે. આ ફાઇબર બચાવેલા ખોરાકને આંતરડાંની ત્વચા પર જમા થવા દેતો નથી અને આપણા પેટને સાફ રાખે છે.
આજની પેઢીને કઠોળનું સેવન એટલા માટે પણ વધારેમાં વધારે માત્રામાં કરવું જોઈએ કારણકે આપણામાંથી મોટાભાગના લોકો બેસીને નોકરી કરતા હોય છે. શારીરિક પ્રવૃત્તિઓ ઓછી થવાના કારણે અન્ય ખોરાક ને પચાવવામાં શરીરને તકલીફ પડે છે. જ્યારે ફાઇબરનું પાચન ધીમી ગતિથી અને વારંવાર થતું હોય છે. આ સ્થિતિમાં પેટમાં દુખાવો, પેટ ફૂલવું અને ખાટા ઓડકાર આવવા જેવી સમસ્યાઓ બિલકુલ થતી નથી અથવા તો ખૂબ જ ઓછી થાય છે. જેને થોડી સાવધાની થી સુધારો કરવામાં આવી શકે છે.
લીલા કઠોળમાંથી મળે છે આ ફાયદાઓ
આપણા દેશમાં લગભગ બાર મહિના સુધી લીલા કઠોળ નો પાક આવે છે. આ કઠોળ રૂપ અને આકારમાં અલગ-અલગ હોઈ શકે છે. જેમકે સેમ, સિંગરા, મૂળાના દાળો, શીંગો શિયાળામાં આવે છે તો ગુવાર, બાજરી, ભમરોની શીંગો ઉનાળા અને વરસાદની ઋતુમાં આપણને ખાવા મળે છે. આ બધા જ પ્રકારના કઠોળમાં ફાઇબર, પ્રોટીન, કાર્બોહાઈડ્રેટ ની સાથે જ વિટામિન બી, આયરન, કોપર, મેગ્નીશિયમ, ઝીંક અને ફોસ્ફોરસ જેવા ખનીજો હોય છે. આ બધાં જ પોષક તત્વો આપણા શરીરમાં ઓક્સીજનનું સ્તર વધારીને લોહીનો પ્રવાહ જાળવવાનું અને ક્ષતિગ્રસ્ત કોશિકાઓ ને સુધારવાનું કામ કરે છે જેથી આપણું શરીર સ્વસ્થ રહી શકે.
જો લોક ડાઉન દરમિયાન તમે પણ તમારા વધતા મેદસ્વીપણાથી પરેશાન છો તો એક કે બે ટાઈમ નહીં પરંતુ પોતાના ત્રણેય ટાઈમના ડાયટમાં અલગ-અલગ પ્રકારના કઠોળ નો સમાવેશ કરી લેવો જોઈએ. કારણ કે કઠોળ સંપૂર્ણપણે ફેટ ફ્રી હોય છે. તેવામાં તે શરીરમાં ચરબી તો જમા નથી થવા દેતી પરંતુ શરીરને પૂરતી ઊર્જા આપે છે. તેનાથી આપણે એક્ટિવ પણ જઈએ છીએ અને આપણું ફિગર પણ મે ઇન્ટેન રહે છે.
આરોગ્ય નિષ્ણાતના અનુસાર લીલા કઠોળ માં શરીરને નુકસાન પહોંચાડનાર સંતૃપ્ત ચરબી હોતી નથી. સામાન્ય રીતે તે બધા જ પ્રકારના ડાયેટ સાથે હોય છે જે આપણને પૌધો થી મળે છે. જો તમે ત્રણેય સમયે ખોરાકમાં એક બાઉલ લીલા કઠોળ ખાઓ છો તો એક સમય પર તમને લગભગ ૧૧૫ કેલરી, ૨૦ ગ્રામ કાર્બોહાઈડ્રેટ, ૭ થી ૮ ગ્રામ ફાઇબર, ૮ ગ્રામ પ્રોટીન અને માત્ર ૧ ગ્રામ ફેટ મળશે. એટલે કે પોષણથી જોડાયેલ શરીરની બધી જ જરૂરિયાત પૂરી થઈ જશે અને તે પણ ચરબી ચડ્યા વગર.
અમેરિકન ડાયાબિટીસ એસોસીએશનની ન્યુટ્રી શન થેરાપી માં ડાયાબિટીસ ટાઈપ-૨ ના દર્દીઓ ને વધારેમાં વધારે માત્રામાં પ્લાન્ટમાંથી મેળવેલ ખોરાકનું વધારે સેવન કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. તેમાં ફળો, શાકભાજી, અનાજ, બીજ અને કઠોળ તેમજ થોડા ખાવાવાળા ફુલ સામેલ હોય છે. લીલા શાકભાજી અને ફળો ખાવાથી હૃદયરોગ, બ્લડપ્રેશર અને ડાયાબિટીસ ટાઈપ-૨ થવાનું જોખમ ઓછું હોય છે.
આરોગ્ય નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે ડાયાબિટીસ ટાઈપ-૨ કોઈપણ વ્યક્તિની વારસામાં મળનાર રોગ નથી. એટલે કે આ બીમારીથી બચીને રહેવું તે દરેક વ્યક્તિ ના હાથમાં હોય છે. જે લોકો આરામ કરવાનું પસંદ કરે છે, દરેક સમયે સુતા રહે છે અથવા તો બેઠા રહે છે, શારીરિક પ્રવૃતિઓ જરા પણ નથી કરતા તે લોકોને આ બીમારી ઝડપથી પોતાનો શિકાર બનાવે છે. જો તમે આ બીમારીથી બચવા માંગતા હોય તો તમારા ખોરાકમાં વધારેમાં વધારે માત્રામાં લીલા શાકભાજી અને કઠોળનું સેવન શરૂ કરો. જો તમે આ બીમારીનો શિકાર થઇ ચુક્યા છો તો પણ કઠોળના નિયમિત રૂપના સેવનથી તમારી બીમારી ને નિયંત્રણ માં લાવી શકો છો અને સંપૂર્ણ સ્વસ્થ જીવન જીવી શકો છો.
લીલા કઠોળમાં અને તેમને સુકવ્યા બાદ તેમના બીજમાં પ્રોટીન, ફાઇબર અને ધીમી ગતિથી ડાય જેસ્ટ થનાર કાર્બોહાઈડ્રેટ હોય છે. જ્યારે આપણે તેને આપણા ખોરાકમાં લઈએ છીએ તો ખૂબ જ સીમિત માત્રામાં તેમનું સેવન કર્યા બાદ આપણું પેટ ભરાઈ જાય છે અને આપણને સંતોષનો અનુભવ પણ થાય છે. જ્યારે તેનાથી ઊલટું જો આપણે ફાસ્ટ ફૂડનું સેવન કરીએ છીએ અથવા તળેલી વસ્તુઓ વધારે પ્રમાણમાં ખાઈએ છીએ તો આપણને સંતોષ થોડીવાર માટે જ થાય છે અને આપણા શરીરને તેની ભારે કિંમત ચૂકવવી પડે છે. આ કિંમત ડાયાબિટીસ ટાઈપ-૨ નામની બીમારી પણ હોઈ શકે છે. તેથી કઠોળ સાથે મિત્રતા કરવામાં આપણો જ ફાયદો રહેલો છે.